ویژگی‌های زمین‌شناسی، کانی‌شناسی و ژئوشیمیایی کانسار تیتانیم چشمه‌سیاه شهرضا- اصفهان

کانسار تیتانیم چشمه‌سیاه شهرضا در 25 کیلومتری جنوب شرق شهرضا در استان اصفهان واقع است. این کانسار بر‌ روی کمربند شهرضا- همبست- آباده در زون سنندج- سیرجان قرار دارد. مطالعات صحرایی زمین‌شناسی، کانی‌شناسی، سنگ‌شناسی و تجزیه ژئوشیمیایی در این کانسار نشان داده است که کانی‌سازی اکسید تیتانیم (عمدتاً آناتاز) و ایلمنیت در یک واحد رسی به سن تریاس پیشین به رنگ قهوه‌ای تیره و سیاه کاملاً دگرسان‌شده، چین‌خورده و تکتونیزه و حاوی آثاری از سیل‌های آذرین نفوذی رخ داده است است. با توجه به 30 نمونه تجزیه‌شده به روش XRF، عیار میانگین دی‌اکسید تیتانیم در ترانشه‌ها و در بخش‌های سطحی زون کانی‌سازی در حدود 25/8 درصد برآورد شده است، که حدود دو برابر حد اقتصادی در کانسار‌های مشابه است. در نحوه تشکیل این کانسار، به نظر می‌رسد که ابتدا واحد رسی متعلق به تریاس پیشین و سیل‌های آذرین نفوذی بازی (منشأ اصلی تیتانیم) بر اثر فعالیت‌های زمین‌ساختی به‌شدت چین خورده، دگرسان و تکتونیزه شده و به دنبال آن با تأثیر فرایند هوازدگی، کانی‌سازی تیتانیم نوع لاتریتی ایجاد شده است. برخی شواهد موجود در مقاطع نازک و صیقلی نشان می‌دهد که بعد از تشکیل بخش اصلی کانسار از راه فرایند لاتریتی‌شدن، محلول‌های گرمابی در مراحل پایانی به‌طور محلی در امتداد گسل‌های منطقه عمل کرده و سهم کمی در غنی‌شدگی کانی‌سازی تیتانیم و اکسید آهن در این کانسار داشته است.